Ngay nơi sanh mà không có sanh, cho nên không có thật tánh. Nếu nói rằng có sanh thì tự nó sanh ra, do những thứ khác sanh ra hay nhiều thứ hợp lại sanh ra, hay là không có nhân mà sanh ra?

Nếu nói rằng tự nó sanh ra, ví như tự thân nếu không có cha mẹ làm sao được sanh ra? Nên nói thân này là do cha mẹ mà có, lấy nghiệp quá khứ làm nhân bên trong, gá vào thân thể cha mẹ làm duyên bên ngoài. Nhân duyên trong ngoài hòa hợp mà có thì chẳng phải tự sanh ra.

Hoặc bảo rằng do những thứ khác sanh ra. Nếu không có nhân duyên cũ của chính nó thì hoàn toàn chẳng gá vào bào thai, đều phải do nghiệp của chính nó mà có. Ví như ở bên ngoài có đủ đất và nước nếu không có hạt giống thì quyết định không sanh được.

Nếu nói nhiều thứ hợp lại mà sanh ra, do duyên giả dối mà tạo thành thì làm sao có tác dụng của tự thể? Duyên từ nhân mà sanh khởi, nếu không có công năng trợ giúp từ bên ngoài thì nhân duyên đều không có. Vậy nên, lẽ nào lại có sự hòa hợp, như một hạt cát không có dầu, hòa nhiều hạt cát lại cũng không có dầu; một người mù không thấy, lẽ nào tập hợp nhiều người mù mà thấy được.

Nếu không có nhân mà sanh thì người con gái bằng đá lại có thể sanh con; lông rùa cũng làm phất trần được. Có nhân mà còn không, vô nhân lẽ nào lại có?

Vả lại, từ có nhân mà thiết lập không nhân, có nhân đã không thành thì không nhân cũng dứt tuyệt. Chỉ cần thấu suốt hai câu “tự nó” và “những thứ khác” đều không sanh thì bốn câu bị phá vỡ. Đã không có tự sanh ra và do những thứ khác sanh ra thì lấy gì làm hòa hợp cùng với không nhân mà có? Như thế thì bốn câu tự nhiên lặng lẽ.

Thế nên biết, sanh mà không sanh nên rõ ràng có tướng huyễn hóa; không sanh mà sanh nên tánh chân thật thường lặng lẽ. Do đó, kinh Kim Cang Tam Muội nói:

“Ý nghĩa nhân duyên sanh Nghĩa ấy diệt chẳng sanh

Nghĩa diệt mọi sanh diệt Nghĩa ấy sanh chẳng diệt”.