Nguyên lý Duyên khởi được trình bày trong 12 nhân duyên như thế nào?

Skip Navigation Links

Nguyên lý Duyên khởi được trình bày trong 12 nhân duyên như thế nào? Khải Thiên | Xem: 546

Câu Hỏi Trước Mục Lục Câu Hỏi Kế Tiếp

Câu Hỏi

Trả Lời

Để hiểu rõ hình thức vận hành của 12 nhân duyên, trước hết bạn cần ghi nhớ trình tự cụ thể và tên gọi cụ thể của mỗi chi phần nhân duyên, theo thứ tự sau đây: Vô minh, hành, thức, danh sắc, lục nhập, xúc, thọ, ái, thủ, hữu, sinh, lão tử.
Mỗi chi phần nhân duyên là một khoen xích vừa nối kết với và vừa làm điều kiện cho chi phần kế tiếp sinh khởi. Ví dụ: duyên vào vô minh nên hành sinh khởi, duyên vào hành, thức sinh khởi, duyên vào thức, danh sắc sinh khởi... Mười hai chi phần nhân duyên vận hành theo hai chiều: sinh khởi và hoàn diệt. Ví dụ: vô minh duyên hành, hành duyên thức... là chiều sinh khởi; vô minh diệt nên hành diệt, hành diệt nên thức diệt ... là chiều đoạn diệt. Ở đây, chiều tập khởi sẽ dẫn đến khổ đau và chiều đoạn diệt dẫn đến sự chấm dứt khổ đau.
Bên cạnh hai hướng vận hành trên, còn một cách nhìn khác theo quan hệ nhân quả của 12 nhân duyên được trình bày như sau: vô minh và hành là nhân quá khứ, thức, danh sắc, lục nhập, xúc, thọ là quả hiện tại; ái, thủ, hữu là nhân hiện tại, và sinh, lão tử là quả vị lai.

Nhân quá khứ	Quả hiện tại	Nhân hiện tại	Quả vị lai
Vô minh Hành	Thức Danh sắc Lục nhập Xúc Thọ	Ái Thủ Hữu	Sinh Lão tử

Dĩ nhiên cách phân loại này nhằm chỉ đến mối liên hệ nhân quả của 12 nhân duyên nên yếu tố thời gian ở đây chỉ được dùng cho dễ hiểu mà thôi. Có nghĩa là 12 nhân duyên luôn có mặt trong đời sống hiện tại của chúng ta, của những chúng sanh chưa giác ngộ. Trên đây là hình thức vận hành của Duyên khởi. Vấn đề còn lại bạn cần phải đi vào quán sát từng chi phần nhân duyên để hiểu rõ tính chất và duyên hệ của nó.

12 Nhân Duyên	*P. Paticasamuppada*	Eng. 12 Links of Dependent Origination
Vô minh	avijjā	ignorance
Hành	sankhārā	karma formations
Thức	viňňāna	consciousness
Danh sắc	nāma rūpa	mind body / name and form
Lục nhập	āyatana/ salāyatana	six sense bases
Xúc	phassa	contact
Thọ	vedanā	feeling
12 Nhân Duyên	*P. Paticasamuppada*	Eng. 12 Links of Dependent Origination
Ái	tanhā	craving
Thủ	upādāna	grasping
Hữu	bhava	becoming
Sinh	jāti	birth
Lão tử	jarā maranam	old age and death