A Di Đà Phật
Con cúi đầu xin ngài cho biết thêm việc này:
Có phải đức chúa Kito là bồ tát không?

Đáp:

Boddhisattva phiên âm là bồ đề tát đỏa. Bồ tát là nói tắt của bồ đề tát đỏa. Bồ đề có nghĩa đại đạo tâm, tát đỏa có nghĩa là chúng sinh. Chúng sinh phát đại đạo tâm là bồ đề tát đỏa, như vậy hễ chúng sinh nào phát đại đạo tâm thì không gọi là chúng sinh nữa mà gọi là bồ đề tát đỏa, nói tắt là bồ tát.

Sự khác biệt giữa chúng sinh và bồ tát được xét qua vấn đề có phát tâm đại đạo hay không, mà không thông qua hình tướng hay ở cõi nào, , như phần đông tôn giáo tin vào các cõi quỷ thần, cõi thần sinh ra thần, cõi quỷ sinh ra quỷ...

Các cảnh giới tụ hội chư Phật và bồ tát đều gọi là tịnh độ, không phải do cảnh tịnh mà do tâm của các vị bồ tát ở đó đều thanh tịnh. Vì vậy điều kiện sinh về cõi tịnh cần phải phát thanh tịnh tâm còn gọi là đại đạo tâm.

Không thể có cõi tịnh nếu dân cư tâm bất tịnh. Nếu toàn thể cư dân tâm đều thanh tịnh, cõi ấy tự dưng thanh tịnh. Nếu hiểu đúng, thì thay vì cầu sinh cõi tịnh hãy cầu được phát tâm thanh tịnh. Do vậy đức Phật dạy niệm Phật để tâm thanh tịnh nhờ vậy được vãng sinh.

Phát tâm thành tựu hai lợi ích, vừa thành bồ tát vừa được sinh tịnh độ. Đáng tiếc đa phần cầu sinh cõi tịnh mà không cầu phát tâm, nên lắm người cầu mà vãng sinh thì ít. Vì tâm mê cõi tịnh hơn là tự thanh tịnh, tâm như vậy là tâm bất tịnh nên khg thể vãng sinh cõi tịnh.

Khi phát tâm thì trở thành bồ tát và sinh cõi tịnh, như thế phải hiểu rằng đại đạo tâm là mẹ sinh ra nhị báo trang nghiêm là chính báo bồ tát và y báo tịnh độ. Do đó kết luận tâm đại đạo đích thực là bồ tát.

Tâm đại đạo là bồ tát nên bồ tát vốn vô tướng. Từ tâm đại đạo quán sát nên hiện thân nào để độ chúng sinh thì hiện thân ấy, vì vậy bồ tát hiện vô số thân khác nhau nhưng đồng tâm đại đạo. Do đó không thể nhận ra bồ tát qua sắc tướng mà chính xác phải nhận qua tâm đại đạo.

Nếu cần hiện thân đạo sĩ để độ thì bồ tát là đạo sĩ, nếu cần thân giáo sĩ để độ thì bồ tát là một giáo sĩ, nếu cần thân lãnh tụ để độ thì bồ tát là lãnh tụ, thậm chí cần thân hung dữ để độ thì bồ tát là kẻ dữ. Như vậy bất luận hình tướng nào, hễ khiến chúng sinh lợi lạc thì thân đó là bồ tát. Nói chung hễ tâm thanh tịnh từ bi trí huệ ở thân nào thì thân ấy thành bồ tát, và như thế tâm thanh tịnh mới thật sự là bồ tát mà không hề do sắc tướng làm thành bồ tát.

Như vậy bất luận là nam nữ, già trẻ, tăng tục, nếu chịu phát đại đạo tâm đều trở thành bồ tát. Do phần đông tín chúng không dám tin mình có khả năng là một bồ tát, nên chỉ biết sùng phụng các vị được tôn sùng là Phật sống hay bồ tát sống, như truyền thống của Mật giáo, và rồi thắc mắc không biết có phải thật không?.

Có người từng hỏi tôi rằng "tại sao bồ tát chỉ hiện thân làm La ma của Mật giáo mà không hiện thân Việt". Cũng vì không hiểu rõ thế nào là bồ tát nên mới hỏi như vậy. Chúng ta nên nhận thức một bồ tát qua tâm độ sinh, không nên chỉ nhận theo đám đông hay truyền thống nào mà coi đó là bồ tát.

Bồ tát vô trụ không có cõi cố định như quỷ thần, cõi bồ tát biến khắp 10 phương, không đâu không có, vì cõi đó chính là tâm thanh tịnh có khắp trong mọi chúng sinh, vậy nên nơi nào có chúng sinh nơi ấy có bồ tát và cảnh giới của bồ tát. Khi có chúng sinh phát đại đạo tâm thì sẽ có một bồ tát và cảnh giới bồ tát xuất hiện.

Hòa thượng Kim Sơn hay ngài Đạo Tế dơ dáy điên khùng nhưng thường độ sinh nên vẫn được coi là hóa thân bồ tát hay bồ tát sống.

Tóm lại chúa Kito có là bồ tát hay không thì chúng ta tự xét đoán trên vấn đề độ sinh.

Mong rằng chúng ta sẽ tự tin bản thân cũng có thể là một bồ tát nếu chịu phát tâm thanh tịnh độ sinh.

PVVT
Báo Ân 1.6.2021