Cái Năng Biến (Chủ Thể Thực Hiện Hành Vi Chuyển Biến) Thứ Hai Là Mạt Na Thức Được Dịch Là Ý Nhìn Từ... Lão Cư Sĩ Lý Bỉnh Nam | Dịch Giả :Cư Sĩ Bửu Quang Tự đệ tử Như Hòa | Xem: 1


Câu Hỏi

Cái Năng Biến (Chủ Thể Thực Hiện Hành Vi Chuyển Biến) Thứ Hai Là Mạt Na Thức Được Dịch Là Ý Nhìn Từ Bề Ngoài Dường Như Lẫn Lộn Với Thức Thứ Sáu Có Cách Dịch Nào Khác Hay Chăng? Sách [Duy Thức] Tam Thập Tụng Đã Nói “Tư Lượng Vi Tánh Tướng” (Suy Lường Làm Tánh Tướng) Sao Không Dịch Là Tư Lượng? (Hao Thạch Hỏi)

Trả Lời

Đáp: Biện định cặn kẽ điều này sẽ rất dài dòng, nay tôi chọn cách nói đại lược! Để đặt tên tám thức, sẽ dựa theo bốn loại: Dựa theo căn, dựa theo thức, nói đến sự tương ứng, và công năng. Năm thức trước dựa theo sắc căn để đặt tên. Thức thứ sáu dựa theo [tác dụng] phát khởi của thức thứ bảy để đặt tên. Thức thứ bảy được đặt tên theo sự tương ứng. Thức thứ tám được đặt tên dựa theo công năng. Thức thứ bảy nếu nói theo văn nghĩa đầy đủ, phải gọi là Hất rị sắt trá da Mạt na (Hristtraya manas vijñāna), cõi này (Trung Hoa) dịch là Nhiễm Ô Ý. Nhiễm Ô là nói tới ngã tham, ngã sân, ngã kiến, ngã mạn, bốn thứ Hoặc ấy thường có! Chữ Ý diễn tả nó thường xuyên xét đoán, suy lường, so đo, coi thức thứ tám là Ngã. Các tụng luận đều gọi nó là Mạt Na, hoặc là Ý, chính là vì nói đại lược, chẳng hề lẫn lộn với tên gọi của thức thứ sáu (Ý Thức). Nếu đổi cách dịch thành Tư Lượng, vậy thì thức thứ sáu lúc nào mà chẳng tư lượng? Giải thích ý nghĩa kiểu đó sẽ trở thành không rõ ràng, đánh mất tinh túy vậy!

Từ Ngữ Phật Học Trong Phần Vấn Đáp